OGIBiz Website

Τι είναι όμως ο αθηρωματικός δείκτης και ποιες οι φυσιολογικές του τιμές;

Με πολύ απλά λόγια, αθηρωματικός δείκτης είναι ο αριθμός που προκύπτει από τη διαίρεση της τιμής της ολικής χοληστερόλης (CHOL) με αυτή της «καλής» χοληστερόλης (HDL) ή αλλιώς λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας, δηλαδή CHOL/HDL. Όσο μικρότερος είναι ο αριθμός που προκύπτει από αυτή τη διαίρεση, τόσο μικρότερος είναι και ο κίνδυνος εμφάνισης κάποιου καρδιαγγειακού προβλήματος. Οι επιθυμητές τιμές κυμαίνονται 1 έως 3,5, οπότε τιμές μεγαλύτερες από το 3,5 αποτελούν σοβαρή ένδειξη για άμεση ανάγκη αλλαγής των διατροφικών συνηθειών του ατόμου, αλλά και του τρόπου ζωής του γενικότερα, προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση κάποιου σοβαρού προβλήματος υγείας.

Για παράδειγμα, έστω ότι υπάρχουν δύο άτομα, το 1ο πρώτο με ολική CHOL 250 mg/dL και HDL 80 mg/dL, ενώ το 2ο με ολική CHOL 180 mg/dL και τιμή HDL 30 mg/dL.

Εκ πρώτης όψεως θα πίστευε κάποιος ότι ο πρώτος διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακού προβλήματος, καθώς η τιμή της ολικής CHOL του είναι πάνω από τα επιθυμητά όρια, ενώ ο δεύτερος δεν διατρέχει ιδιαίτερο κίνδυνο, καθώς η τιμή της ολικής CHOL είναι μέσα στα φυσιολογικά επίπεδα.

Υπολογίζοντας όμως τους αθηρωματικούς τους δείκτες με τον τρόπο που προαναφέραμε, βλέπουμε ότι ο πρώτος έχει αθηρωματικό δείκτη 3,125, ενώ ο δεύτερος 6. Συνεπώς, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν παίζει ρόλο μόνο η τιμή της ολικής CHOL, αλλά και η τιμή της HDL..

Σύμφωνα με τις τελευταίες συστάσεις, λοιπόν, οι τιμές της HDL χοληστερόλης – η οποία θεωρείται ότι προστατεύει την καρδιά γιατί βοηθά στην αποβολή της χοληστερόλης από τον οργανισμό μας – θα πρέπει να είναι > 40 mg/dL, ενώ αντίστοιχα οι επιθυμητές τιμές της ολικής χοληστερόλης θα πρέπει να είναι < 190 mg/dL.

Στο σημείο αυτό καλό είναι να αναφέρουμε και την LDL, ή αλλιώς «κακή» χοληστερόλη, η οποία θεωρείται ότι αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης αθηρωμάτωσης και καρδιαγγειακών επεισοδίων γενικότερα, και η οποία, γι’ αυτό τον λόγο, θα πρέπει να παραμένει όσο το δυνατόν σε πιο χαμηλά επίπεδα.

Αθηρωματικός δείκτης και διατροφή

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε ότι η τιμή του αθηρωματικού δείκτη επηρεάζεται άμεσα τόσο από τις τιμές της ολικής χοληστερόλης όσο και από τις τιμές της HDL, και μάλιστα όσο πιο χαμηλή είναι η τιμή της πρώτης και πιο αυξημένη είναι η τιμή της δεύτερης, τόσο πιο χαμηλό αθηρωματικό δείκτη θα έχουμε. Πώς μπορούμε όμως να το πετύχουμε αυτό; Σύμφωνα με παγκόσμιες συστάσεις, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο απαιτείται δραστική αλλαγή στις διατροφικές μας συνήθειες, υιοθετώντας έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, ο οποίος συμπεριλαμβάνει αυξημένη φυσική δραστηριότητα, διακοπή του καπνίσματος και ελάττωση της κατανάλωσης αλκοόλ.

Πιο αναλυτικά όσον αφορά τη διατροφή:

•   Συνιστάται η αποφυγή τροφίμων με trans λιπαρά, τα οποία βρίσκονται κυρίως σε επεξεργασμένα προϊόντα όπως fast food και snacks (πατατάκια, γαριδάκια κ.ά.). 
•   Η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών (κόκκινο κρέας, αλλαντικά, ζωικό βούτυρο, πλήρη γαλακτοκομικά) πρέπει να γίνεται με μέτρο και υπό καθοδήγηση ειδικού.
•   Διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συστήνουν την αντικατάστασή τους με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία βοηθούν στη μείωση της ολικής και της LDL χοληστερόλης, ενώ αυξάνουν ελαφρώς την HDL.
  
  Μονοακόρεστα λιπαρά βρίσκουμε στο ελαιόλαδο (πρώτη θέση), το ταχίνι, το σουσάμι, τα αμύγδαλα και το αβοκάντο.